Người Việt Nam chúng ta biết đến cà phê đã từ rất lâu rồi, nhưng ít ai biết về văn hóa uống cà phê của từng vùng miền, từng Dân Tộc. mỗi vùng miền và mỗi Dân Tộc nói riêng đều có 1 phong cách Văn Hóa uống cà phê khác nhau củng giống như truyền thống văn hóa bản sắc riêng. Đối với người Ê Đê ở vùng đất Tây Nguyên họ có một cách thưởng thức cà phê vô cùng khác biệt mà bất kì ai từng thưởng thức 1 lần sẽ nhớ mãi không bao giờ quên.
Thu hoạch và sơ chế
Vào mỗi vụ mùa, người Ê Đê sẽ tuyển chọn hái nhửng trái cà phê ngon chín mọng đem về phơi cất dự trữ để dùng cho cả năm. Ngoài cà phê Robusta ( cà phê vối ) thì người Ê Đê thường trồng thêm một ít giống cà phê Arabica (cà phê chè ) và Liberia (cà phê mít) nhằm mục đích trộn phối làm cho hương vị cà phê được thơm ngon đậm đà hơn. Sau khi thu hoạch nhửng quả cà phê được tuyển chọn kĩ càng thì họ sẽ rửa sạch sẽ, lột bỏ lớp vỏ ngoài và hong khô trên gác bếp.
Rang Chế Biến
Công đoạn rang chín hạt cà phê là một quy trình đặc biệt, mà người phụ nữ trụ cột trong gia đình sẽ truyền lại cho các cô con gái. Họ tẩm ướp các loại hương liệu tự nhiên sẵn có: mỡ gà, rượu trắng, muối, sau đó đưa lên chảo rang với 1 lượng thời gian và ngọn lửa quy chuẩn. cà phê được rang chín tỏa ra hương thơm ngào ngạt mà bất kì ai ngửi thấy củng đều muốn thưởng thức một lần.
Nguồn nước để pha cà phê được các thiếu nữ đi đến nhửng bến nước tự nhiên để lấy về, nước được đựng trong các trái bầu hồ lô khô bỏ ruột. Đây là nhửng nguồn nước khoáng tự nhiên chảy ra từ trong lòng đất quanh năm không bao giờ cạn. ( nếu bạn quan tâm về bến nước của người Ê Đê hãy đọc bài viết này: bến nước của người Ê Đê)
Hạt cà phê sau khi rang được giã nhuyễn thành bột mịn bằng cối và chày, sau đó bỏ vào 1 túi vải nhỏ và thả vào ấm nước đang sôi… để tinh chất từ bột cà phê thấm dần vào nước.
Thưởng Thức
Nhửng tách cà phê được rót ra còn nóng hổi bốc lên một làn khói hơi mang theo hương thơm khó cưỡng, mà bất kì ai nghe thấy củng đều muốn được nếm thử. Cách thưởng thức của người Ê Đê là đưa tách cà phê lên mũi hít 1 hơi sâu để hương vị sâu lắng của cà phê thấm sâu vào khứu giác sau đó mới dùng miệng tận hưởng hương vị nồng nàn của chất cà phê.
Đó chính là nét văn hóa đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của người đồng bào dân tộc Ê Đê ở vùng đất Tây Nguyên đầy nắng và gió này. Củng là giá trị văn hóa phi vật thể quý báu của Người Việt rất cần được trân trọng, duy trì để góp phần nâng cao vị thế cho cà phê Việt Nam.